Chamoussèu
Anemone narcissiflora
Ranunculaceae
Àutri noum : Chamoussel, Chaboussel.
Nom en français : Anémone à fleurs de narcisse.
Descripcioun :Lou chamoussèu (Ubaio) trachis dins li pelouso e li prado de mountagno sus cauquié. Flouris belamen en brout (oumbello) blanco dessuto e un pau roso dessouto. La planto èi pulèu forto e peludo amé de fueio telado di tros redoun en rai vers lou deforo.
Usanço :Coume tóuti lis anemouno, es uno planto empouisounanto.
Port : Erbo
Taio : 20 à 60 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Anemone
Famiho : Ranunculaceae
Ordre : Ranunculales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : >6
Ø (o loungour) flour : 2 à 4 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 800 à 2500 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Prado umido
- Pelouso
- Bos clar
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Artico-Aupenco
Ref. sc. : Anemone narcissiflora L., 1753
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753